Thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 01/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý Khu bảo tồn biển Việt Nam, ngày 21/3/2022, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Kế hoạch số 50/KH-UBND triển khai thực hiện một số giải pháp cấp bách nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý Khu bảo tồn biển trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.
Theo đó, mục đích của Kế hoạch nhằm tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân về giá trị hệ sinh thái, môi trường, suy giảm đa dạng sinh học, suy thoái tài nguyên và hệ sinh thái trên các vùng biển và hải đảo của tỉnh Quảng Trị. Khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác quản lý khu bảo tồn biển hiện nay, đảm bảo nâng cao hiệu quả công tác quản lý khu bảo tồn, góp phần phát triển bền vững kinh tế biển, quản lý và bảo vệ tốt các hệ sinh thái biển, ven biển và hải đảo.
Cụ thể, Kế hoạch đã đặt ra một số nội dung, giải pháp cấp bách như sau: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi ứng xử đối với hệ sinh thái biển nói chung, khu bảo tồn biển nói riêng; tăng cường công tác quản lý khu bảo tồn biển, giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường biển, suy thoái đa dạng sinh học biển; triển khai thành lập và mở rộng Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ trên địa bàn tỉnh Quảng Trị; hợp tác quốc tế, nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực bảo tồn biển,bảo tồn đa dạng sinh học biển.
Trong bối cảnh xung đột lợi ích giữa các lĩnh vực kinh tế biển và nguồn lợi thủy sản cũng như nguồn lực quản lý hạn chế, việc tăng cường quản lý Khu bảo tồn biển được Ủy ban nhân dân tỉnh đặc biệt quan tâm trong Kế hoạch lần này.
Dó đó, cần chú trọng nâng cao hiệu quả công tác quản lý môi trường biển thông qua việc tăng cường chất lượng công tác thẩm định đánh giá tác động môi trường, công tác giao khu vực biển, cấp phép nhận chìm ở biển; đánh giá năng lực, điều kiện và tính khả thi đối với các dự án lấn biển, khai thác tài nguyên môi trường biên, các dự án đầu tư ven biển, hải đảo và hoạt động nuôi trồng, khai thác hải sản.
Song song với đó là kiểm soát, ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo tồn biển trên các vùng biển và hải đảo.
Mặt khác, cần tập trung tăng cường năng lực ứng phó nhanh, hiệu quả với các sự cố môi trường ở các vùng cửa sông, ven biển và trên biển. Chú trọng công tác bảo tồn đa dạng sinh học biển; đầu tư phục hồi các hệ sinh thái biển suy thoái; quản lý, bảo tồn, bảo vệ các loài thủy sinh quý, hiếm và có giá trị kinh tế, khoa học đang đúng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Mở rộng khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ
Một trong những nội dung quan trọng trong Nghị quyết số 36-NQ/TW ngày 22 tháng 10 năm 2018 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là mở rộng diện tích tại các Khu bảo tồn biển, vì vậy điều tra, thu thập số liệu về đa dạng sinh học tại các vùng biển làm cơ sở mở rộng ranh giới, Khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ là một trong nhiệm vụ hàng đầu được UBND tỉnh Quảng Trị đặt ra trong công tác bảo tồn biển hiện nay.
Theo đó, giao Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, dự án làm cơ sở khoa học đề xuất thành lập mới, mở rộng hệ thống khu bảo tồn biển và phục hồi, phát triển hệ sinh thái biển.
Chỉ đạo triển khai để trình cấp thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh diện tích, ranh giới các phân khu chức năng khu bảo tồn biển đảo Cồn Cỏ phù hợp với quy định tại Nghị định 26/2019/NĐ-CP ngày 08 tháng 3 năm 2019 của Chính phủ về quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản.
Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường tuần tra, kiểm soát, thực thi pháp luật thủy sản, xử lý các hành vi liên quan đến quản lý Khu bảo tồn biển.
Xây dựng cơ sở dữ liệu của tỉnh Quảng Trị về hệ thống khu bảo tồn biển; Nghiên cứu xây dựng cơ chế tài chính bền vững cho khu bảo tồn biến, lượng giá giá trị của các hệ sinh thái biển làm cơ sở đề xuất phương án thu chi phí dịch vụ hệ sinh thái biển tại các khu bảo tồn biển.
Thực hiện nhiệm vụ điều tra, thu thập số liệu về đa dạng sinh học làm cơ sở đề xuất thành lập mới, mở rộng hệ thống khu bảo tồn biển trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đối với những khu vực biển đáp ứng tiêu chí theo quy định tại Điều 15, Luật Thủy sản năm 2017 làm cơ sở đề xuất bố sung danh mục khu bảo tồn biển được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trong toàn quốc.
Tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức, đặc biệt đối với người dân sống trong và xung quanh khu bảo tồn biển bằng các hình thức đa dạng và phù hợp với văn hóa địa phương. Tổ chức tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác bảo tồn biến trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.
Văn Thọ